Στην εποχή μας είναι συχνό φαινόμενο να χρησιμοποιούνται όροι της Ψυχολογίας από ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Από τη μια αυτό βοηθά στη μείωση του στίγματος γύρω από την ψυχική υγεία, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι μιλούν ανοιχτά για θέματα ψυχικής υγείας. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να συμβάλλει στην παραπληροφόρηση καθώς συχνά ψυχολογικοί όροι δε χρησιμοποιούνται σωστά.
1)Κατάθλιψη
Πολλοί άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν τη λέξη “κατάθλιψη” για να περιγράψουν μια προσωρινή θλίψη ή κακή διάθεση που μπορεί να βιώνουν στην καθημερινότητά τους. Ωστόσο, η κλινική κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα εξής συμπτώματα: μακροχρόνια θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πριν έδιναν χαρά στο άτομο, διαταραχή στον ύπνο, προβλήματα στη διατροφή, δυσκολία στην καθημερινή λειτουργικότητα, δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, αίσθημα αναξιότητας, αίσθημα κόπωσης, επιβράδυνση της κίνησης και της ομιλίας καθώς και σκέψεις θανάτου. Γενικά, η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές διαταραχές παγκοσμίως. Στην Αμερική περισσότεροι από 17 εκ. άνθρωποι έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο τον προηγούμενο χρόνο. Κατά τη διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου το άτομο έχει μειωμένη διάθεση για περισσότερο από 2 εβδομάδες.
2)Διπολική Διαταραχή
Ο όρος “διπολικός” συχνά χρησιμοποιείται από ανθρώπους για να περιγράψουν άτομα με συχνές αλλαγές στη διάθεση, που για παράδειγμα τη μια μέρα είναι πιο χαρούμενοι ενώ την επόμενη πιο λυπημένοι. Η εναλλαγή συναισθημάτων θεωρείται γενικά κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο στη ζωή μας. Στην πραγματικότητα, η διπολική διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από εναλλαγές μεταξύ μανιακών επεισοδίων με υπερβολική ενέργεια, ακατάπαυστη ομιλία, παρορμητική συμπεριφορά, υπερβολική αυτοπεποίθηση, ευερεθιστότητα, ανυψωμένη διάθεση, μειωμένη ανάγκη για ύπνο και καταθλιπτικών επεισοδίων. Τα καταθλιπτικά επεισόδια συνήθως χαρακτηρίζονται από επίμονη θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος, μειωμένη ενέργεια, διαταραχές στον ύπνο και τη διατροφή, αίσθημα ενοχής, δυσκολία συγκέντρωσης, επιβράδυνση της κίνησης και της ομιλίας και σε κάποιες περιπτώσεις και αυτοκτονικό ιδεασμό.
3)Νάρκισσος
Πολύ συχνά στην καθημερινή ζωή ο όρος νάρκισσος μπορεί να χρησιμοποιείται λανθασμένα για να περιγράψει έναν άνθρωπο εγωκεντρικό, που δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τους άλλους. Επίσης, συχνά οι άνθρωποι χαρακτηρίζουν κάποιον νάρκισσο όταν έχει χαρακτηριστικά που δεν τους αρέσουν. Στην πραγματικότητα το άτομο με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας έχει έντονο το αίσθημα της αλαζονείας και αισθάνεται ότι είναι ανώτερο των άλλων, έχει υπεροψία και ανάγκη τον θαυμασμό, τον έπαινο, ενώ δυσκολεύεται πολύ να δεχτεί κριτική από τους άλλους. Επιπρόσθετα, έχει φαντασιώσεις τελειότητας και ανωτερότητας, αίσθηση ότι είναι μοναδικός στον κόσμο ενώ πιστεύει ότι οι άλλοι άνθρωποι ζηλεύουν τα κατορθώματα ή τον ανταγωνίζονται. Πιστεύει ακράδαντα πως έχει περισσότερα δικαιώματα από τους άλλους ανθρώπους, δεν έχει ενσυναίσθηση και εκμεταλλεύεται συχνά άλλους ανθρώπους προς όφελός του.
4)Κρίσεις Πανικού
Η φράση “είχα κρίση πανικού” χρησιμοποιείται συχνά από ανθρώπους για να περιγράψει στιγμές έντονου άγχους ή φόβου που μπορεί να βιώνουν στην καθημερινότητα (π.χ. όταν ξέχασαν μια διορία, αγχώθηκαν για ένα διαγώνισμα). Στην πραγματικότητα, μια κρίση πανικού είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό. Είναι ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου και άγχους που συνοδεύεται από σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Τα σωματικά συμπτώματα μιας κρίσης πανικού μπορεί να είναι ζάλη, πόνος στο στήθος, εφίδρωση, τρέμουλο, ταχυκαρδία, αίσθημα πνιγμού και ρίγη ενώ τα ψυχολογικά συμπτώματα μπορεί να είναι αποπραγματοποίηση, αίσθημα του ατόμου ότι χάνει το μυαλό του, παθαίνει έμφραγμα και μπορεί να πεθάνει.
5)Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD)
Η ΙΔΨΔ συχνά παρερμηνεύεται από τους ανθρώπους ως μια απλή τάση προς την τελειομανία ή την καθαριότητα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να πει ότι του αρέσει να τακτοποιεί και να καθαρίζει συχνά το σπίτι άρα λογικά έχει ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ωστόσο, η διαταραχή αυτή περιλαμβάνει επίμονες, ενοχλητικές σκέψεις (ιδεοληψίες) και καταναγκαστικές συμπεριφορές που το άτομο αισθάνεται αναγκασμένο να επαναλαμβάνει για να μειώσει το άγχος του. Οι ιδεοληψίες συχνά περιλαμβάνουν φόβο για τα μικρόβια, έντονη ανάγκη για συμμετρία, ενοχλητικές σκέψεις ανηθικότητας και συνεχή αμφιβολία για το αν έχουν ολοκληρωθεί απαραίτητες ενέργειες όπως το κλείσιμο του φούρνου ή της πόρτας στο σπίτι.Οι καταναγκασμοί συχνά περιλαμβάνουν έλεγχο συσκευών πολλές φορές, επανάληψη λέξεων και φράσεων για να αποφευχθεί κάτι κακό, τοποθέτηση αντικειμένων με συμμετρικό τρόπο και επαναλαμβανόμενο πλύσιμο χεριών.
Γράφει η Σιμόνη Ζαρκάδα
